Neuropatia cukrzycowa – co zrobić, żeby do niej nie doszło? Czy możemy sami siebie zdiagnozować?^1-5

O neuropatii cukrzycowej wiemy już dużo! Mamy świadomość, że jest to najczęstsze powikłanie cukrzycy, które pojawia się na wczesnym etapie tej choroby, ale objawy mogą być przez pacjentów niezauważone!

Neuropatia cukrzycowa rzadko rozpoznawana jest na początkowym etapie, a brak szybkiego wykrycia i odpowiedniego leczenia pogarsza rokowanie prowadząc do dalszych powikłań w postaci trudno gojących się ran, zaburzenia pracy wielu narządów oraz rozwoju stopy cukrzycowej. Jest to choroba, którą można zatrzymać i złagodzić jej objawy. Warunkiem tego jest wczesne wykrycie i jak najszybsze wdrożenie leczenia.

Jak przeprowadzić badanie pod kątem neuropatii cukrzycowej?

Warto zapoznać się z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, które zalecają ocenę stanu nerwów obwodowych poprzez  badanie czucia dotyku, bólu, temperatury oraz czucia wibracji. Według zaleceń PTD ocena powinna być przeprowadzona po 5 latach od rozpoznania cukrzycy typu 1 oraz już w momencie rozpoznania cukrzycy typu 2. Następnie każdy pacjent przynajmniej raz w roku powinien mieć wykonywanie badanie pod kątem neuropatii, chyba że wcześniej zgłosi niepokojące objawy.

Takie badanie zazwyczaj przeprowadza pielęgniarka (najczęściej pielęgniarka diabetologiczna) lub lekarz, ale jest ono na tyle proste, że możemy wykonać je w domu.  Badanie powinna wykonać druga osoba, a pacjent podczas badania powinien mieć zamknięte oczy.

1. Czucie dotyku – badanie wykonuje się w co najmniej 3 miejscach stopy, można użyć do tego gazika lub jakiegokolwiek innego przedmiotu (np. spinacz biurowy). Badana osoba powinna poinformować nas, czy i gdzie dotknęliśmy stopę gazikiem lub spinaczem biurowym.
2. Czucie temperatury – badanie wykonuje się na grzbietowej stronie stopy oraz na palcach korzystając z przedmiotów, które mają metalowe zakończenie oraz część plastikową. Osoba badana powinna powiedzieć, czy czuje zimno w momencie dotknięcia elementem metalowym, czy czuje dotyk przedmiotem z temperaturze otoczenia (plastikowy element o temperaturze pokojowej).
3. Czucie bólu – do tego badania można wykorzystać np. tępo zakończoną igłę i np. plastikową końcówkę szpilki. Uciskamy mocno miejsca na stopie ale uważając, żeby nie zranić skóry.
   Przy prawidłowym odczuciu bólu pacjent powinien odczuwać różnicę między dotknięciem plastikową końcówką a ukłuciem tępo zakończoną igłą.
4. Czucie wibracji – to najtrudniejsze badanie, ponieważ potrzebujemy do tego przyrządu o nazwie kamerton (stroik). Przykładając kamerton do stopy powinniśmy wprowadzić go wibrację, a osoba badana powinna odczuwać jego drgania.
   Samo badanie jest proste, ale ze względu na brak stroika możemy skupić się na pierwszych  trzech etapach i pominąć czwarty.
   Pamiętajmy, że zawsze możemy prosić o pomoc i zbadanie stóp pielęgniarkę diabetologiczną lub lekarza.

Jeśli w wyniku badania okaże się, że mamy problemy z odczuwaniem dotyku, temperatury lub bólu albo jeśli podejrzewamy u siebie objawy neuropatii cukrzycowej (np. mrowienie, pieczenie w stopach, kłujący ból kończyn) lub nawet jeśli mamy jakikolwiek wątpliwości, powinniśmy zawsze umówić się na wizytę u lekarza diabetologa. Czekając na konsultację lekarska warto udać się do pielęgniarki diabetologicznej aby wykonała to samo badanie z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu do badania neuropatii cukrzycowej (monofilament, stroik, wskaźnik badawczy o 2 zakończeniach — metalowym i plastikowym, sterylna igła).

Czy można przeciwdziałać rozwojowi neuropatii cukrzycowej?

Oczywiście! Prewencja to najlepszy sposób na uniknięcie przykrych objawów neuropatii. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego walka z przyczynami powstawania neuropatii cukrzycowej opiera się na 4 ważnych elementach:

1. kluczowe w leczeniu neuropatii cukrzycowej jest dobre wyrównanie metaboliczne cukrzycy, ze zwróceniem uwagi na unikanie hipoglikemii oraz dużych dobowych wahań glikemii,
2. kontrola ciśnienia tętniczego, gospodarki lipidowej,
3. zaprzestanie palenia tytoniu, spożywania alkoholu;
4. farmakoterapia – jednym z wymienionych leków jest benfotiamina, która w dawce 50mg dostępna jest jako lek bez recepty.

Benfotiamina-pomoc w walce z powikłaniami cukrzycy

Benfotiamina dostępna jest na polskim rynku od prawie 20 lat jako lek Benfogamma®. Dawka 50mg benfotiaminy występuje w dwóch wersjach opakowania: Benfogamma® 50 tabletek drażowanych oraz Benfogamma® 100 drażetek.  Benfotiamina jest syntetyczną formą witaminy B1, która jest bardzo ważna dla właściwego funkcjonowania układu nerwowego i prewencji powikłań cukrzycy, jak neuropatia cukrzycowa. Niestety 75% osób z cukrzycą ma obniżony poziom witaminy B1 w stosunku do zdrowych osób. Dlatego warto rozważyć Benfogamma®, ponieważ dzięki rozpuszczalności benfotiaminy w tłuszczach i łatwiejszemu transportowi do wnętrza komórki jest dużo lepiej biodostępna dla naszego organizmu niż zwykła witamina B1. Badania potwierdzają, że benfotiamina osiąga aż 5 razy wyższe stężenie w komórce w porównaniu do zwykłej tiaminy (wit. B1). Możemy zatem szybciej uzupełnić niedobór witaminy B1, co w przypadku diabetyka jest szczególnie istotne.