Dlaczego witamina B1 jest tak ważna dla cukrzyka?^1-6

witamina B1

Cukrzycy tracą witaminę B1 (tiaminę) 15 razy szybciej niż osoby zdrowe. Tymczasem związek ten jest w stanie pomóc im utrzymać dłużej lepszy stan zdrowia.

Cukrzyca nie boli, ale niszczy organizm

Cukrzyca jest bardzo podstępnym wrogiem organizmu. Może rozwijać się latami nie rozpoznana . Szczególnie dotyczy to cukrzycy typu 2. Jest to schorzenie metaboliczne w dużej mierze zależne od trybu życia (z deficytem ruchu i otyłością).
Natomiast cukrzyca typu 1 ma podłoże autoimmunologiczne. Autoprzeciwciała wytwarzane przez system odpornościowy organizmu powodują niszczenie komórek trzustki produkujących insulinę. Jest to zjawisko autoagresji, czyli niszczenia własnych komórek. W efekcie dochodzi do bezwzględnego braku insuliny i wzrostu poziomu cukru we krwi.

W cukrzycy typu 2 organizm wciąż wytwarza insulinę, jednak staje się „oporny” na działanie tego hormonu. Efektem tego jest wzrost poziomu cukru we krwi i skierowanie przemiany metabolicznej glukozy na niekorzystną ścieżkę glikolizy kończąca się powstaniem . tzw. końcowych produktów glikacji (AGE toksycznych dla komórek ścian naczyń krwionośnych oraz nerwów obwodowych (odpowiedzialnych za doznania czuciowe, ruch i wegetatywny układ nerwowy – tj. kontrolujący procesy niezależne od naszej woli, jak akcja serca czy oddychanie). W konsekwencji może dojść do uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych oka (retinopatii) czy nerek (nefropatii), destrukcji dużych naczyń, a tym samym wzrostu ryzyka zawału i udaru. Uszkodzeniu ulegają też nerwy obwodowe, dochodzi do neuropatii ( w przypadku uszkodzenia pojedynczych nerwów) lub polineuropatii ( w przypadku uszkodzenia wielu nerwów obwodowych. Przypadki polineuropatii dotyczą głównie kończyn.

U osób chorych na cukrzycę poziom Tiaminy spada

Okazuje się, że wśród diabetyków typowy jest nie tylko wysoki poziom cukru we krwi (tzw. hiperglikemia), ale także spadek poziomu witaminy B1. Naukowcy z Warwick University podczas prowadzonych przez siebie badań z udziałem 94 osób wykazali, że poziom tiaminy u pacjentów z cukrzycą typu 1 był obniżony o 76% w stosunku do normy, a u borykających się z cukrzycą typu 2 – o 75%. Jednocześnie badacze stwierdzili, że uzupełnienie braków tego związku mogłoby pomóc chronić komórki przed szkodliwym działaniem nadmiaru glukozy i łagodzić przykre objawy cukrzycy zaawansowanej (np. problemy z oczami, ból, pieczenie, mrowienie czy przeczulicę w obrębie kończyn). Wszystko dlatego, że B1 pełni w organizmie szereg funkcji. A tymi kluczowymi– jest utrzymanie prawidłowego stanu i funkcji komórek nerwowych oraz przeciwdziałanie niekorzystnym procesom glikacji z produkcją AGE. Toteż tiamina, utrzymana u diabetyków na poziomie podobnym jak u ludzi zdrowych, kontroluje proces przemiany glukozy nawet w przypadku jej nadmiaru .

B1 chroni przed powikłaniami cukrzycy

Tiaminę można określić jako związek kontrolujący przemianę węglowodanów i białek – których metabolizm ulega zwykle zaburzeniu w przebiegu cukrzycy . Przede wszystkim tiamina pomaga przeciwdziałać wystąpieniu powikłań cukrzycy.
Niedobory tiaminy i związane z tym zaburzenia leżą również u podstaw zaburzeń neurodegeneracyjnych, a odpowiednie dawkowanie tiaminy hamuje ich rozwój i łagodzi objawy. Wyniki badań eksperymentalnych świadczą o tym, że tiamina może znacząco opóźniać wystąpienie komplikacji naczyniowych i metabolicznych wywołanych przewlekłą cukrzycą, gdyż wpływa ona normalizująco na metabolizm lipidów (stężenie cholesterolu i triacylogliceroli) oraz weglowodanów (uaktywnienie transketolazy i łagodzenie stanu nagromadzenia fosforanów trioz). Dlatego też sugeruje się wzbogacanie diety chorych na cukrzycę znaczną ilością tiaminy w celu zapobiegania i łagodzenia groźnych powikłań
Podkreślić należy też przeciwbólowe działanie witaminy b1. Tiamina podawana zwierzętom doświadczalnym osobno lub z innymi witaminami z grupy B łagodziła ból poprzez zahamowanie aktywności neuronów rdzeniowych i wzgórzowych, wpływając na efektywność neuroprzekaźników: 5-hydroksytryptaminy i noradrenaliny.

Tiamina vs benfotiamina – źródła B1

Tiaminę znajdziemy przede wszystkim w mięsie (głównie wieprzowym), produktach zbożowych (kaszy mannie, pieczywie pełnoziarnistym, nasionach słonecznika). A także w warzywach (kalafiorze, kapuście, brukselce, awokado) i owocach (śliwkach, mandarynkach, bananach, owocach suszonych). Jednak B1 dostarczana wraz z pożywieniem jest związkiem rozpuszczalnym w wodzie – a więc słabiej przyswajalna i dość szybko wydalana z organizmu przez nerki. W przeciwieństwie do naturalnie występującej tiaminy syntetyczna benfotiamina jako substancja rozpuszczalna w tłuszczach, może być gromadzona przez organizm. Dlatego Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomenduje osobom chorym na cukrzycę przyjmowanie benfotiaminy. Jest to syntetyczna pochodna tiaminy – rozpuszczalna w tłuszczach. Trafia do krążenia dużo łatwiej i w większych ilościach. Ostatecznie przechodzi w aktywną formę witaminy B1 – dwufosforan tiaminy, który jako składnik tkankowych układów enzymatycznych uczestniczy w procesach metabolicznych. Benfotiamina znacznie lepiej uzupełnia niedobory B1 niż klasyczna tiamina. Dodatkowo nie tylko wspomaga walkę z powikłaniami cukrzycy, ale także łagodzi ból neuropatyczny, reguluje czucie i przyspiesza gojenie się ran.